Như thông lệ hàng tháng, Thứ Tư ngày 05-3-2025 tại Đền Thánh Vincente thuộc Giáo xứ Thăng Long là ngày hành hương, cầu nguyện xin khấn với Thánh Vicente. Chương trình hành hương bắt đầu lúc 8g30 sáng với giờ thuyết trình đề tài Mùa Chay do Linh mục (Lm) Vinh sơn Nguyễn Thế Thủ trình bày:

 Ngài chia sẻ theo 3 chủ đề chính: Thế nào là Mùa Chay? Tại sao phải xức tro trong ngày Thứ tư Lễ Tro. Ăn chay là gì? Kiêng thịt như thế nào ?

1-Mùa Chay dẫn chúng ta đến đại lễ Vượt Qua. Qua đại lễ này, chúng ta mừng không chỉ là Lễ Phục Sinh, nhưng mừng cả sự chết của Chúa. Vì vậy, Mùa Chay bắt đầu từ Thứ Tư Lễ Tro cho đến trước Lễ Tiệc Ly. Thánh lễ Tiệc Ly không thuộc về Mùa Chay. Thánh lễ Tiệc Ly là bắt đầu Tam Nhật Vượt Qua, tức là 3 ngày thánh: Thứ Năm Tuần Thánh, thứ sáu, thứ bảy; 3 ngày Thánh gắn chặt vào nhau.Thánh lễ Tiệc Ly luôn luôn cử hành vào chiều Thứ Năm.

Lm Vinh Sơn nhấn mạnh: Mùa Chay bắt đầu từ Thứ Tư Lễ Tro cho đến sáng Thứ Năm Tuần Thánh, chứ không phải đến chiều thứ năm Tuần Thánh, sau đó là Tam Nhật Vượt Qua. Thánh lễ Tiệc Ly là thánh lễ đầu tiên Chúa Giêsu cử hành. Thứ sáu Tuần Thánh không phải là thánh lễ, chỉ là cử hành Tưởng niệm Cuộc Thương Khó của Chúa, có cử hành Phụng Vụ Lời Chúa và cho rước lễ, không có truyền phép. Đêm Thứ Bảy Tuần Thánh thuộc về Chúa Nhật Phục Sinh.

 Như vậy, Tam Nhật Vượt Qua không thuộc  bất cứ mùa nào, nhưng là đỉnh cao của năm Phụng Vụ. Tất cả các mùa đều tìm ý nghĩa trong Tam Nhật Vượt Qua.

Đối tượng của Mùa Chay là dành cho các dự tòng. Chúng ta hay nói những người theo Chúa là lãnh nhận Bí tích Rửa tội. Nhưng bản chất không chỉ là rửa tội, nhưng là “dìm” chúng ta như dìm trong mồ, chết với Chúa để sống lại với Người. Bí tích này làm cho chúng ta giống Chúa, chết là con người, còn sống lại là giống Chúa. Chúng ta gọi là rửa tội, thì lúc nào cũng nói đến tội.Tội thuộc về con người, qua việc dìm Chúa tha tội, tha tội để mình làm con của Chúa.

Người Kitô hữu có mục đích là nên giống Chúa Kitô. Mùa Chay là Giáo hội huấn luyện cho các dự tòng, những anh chị em lãnh các bí tích Đêm Vọng Phục Sinh, để anh chị em ấy nên giống Chúa. Điều quan trọng với các dự tòng không phải các bạn phải theo đạo.

Giáo lý không phải là điều kiện để Rửa tội, nhưng giáo lý chỉ là 1 phương thế, theo Chúa thì phải trở nên giống Chúa hơn. Các anh chị phải chăm chỉ đi lễ mỗi ngày, gặp Chúa là cách học giáo lý sống động. Sống với Chúa là tiêu chuẩn hàng đầu, giáo lý thì phải học cả đời.

Mùa Chay là mùa huấn luyện cho các dự tòng, nhưng là các Kitô hữu đã lãnh nhận Thánh Tẩy, đây là mùa cho chúng ta tái khám phá, chúng ta có giống Chúa không, có biến đổi mỗi ngày. Mùa Chay là mùa thay đổi, cạy những tham sân si, ích kỷ, hẹp hòi của mình ra để làm mới mình.

2-Khi bỏ tro lên đầu là chúng ta được nhắc nhớ: Bản chất của chúng ta là bụi tro.Thân phận con người là bụi tro. Trước khi chúng ta vào đời này, chúng ta là không có gì hết. Khi chúng ta ra khỏi đời này, chúng ta cũng chẳng có gì. Chúng ta bám víu hay sở hữu cái gì ở trần gian này, nó cũng lìa bỏ chúng ta đến khi chúng ta chết. Vì thế, khi thấy sự mỏng manh của con người chúng ta không bám víu vào thế gian, cuộc đời chúng ta là tạm thời, chúng ta không xem đời này là cứu cánh. Việc bỏ tro trong truyền thống Giáo Hội nhắc chúng ta sự khiêm tốn, nhìn nhận mình là kẻ có tội.

 3-Ăn chay và kiêng thịt

Ăn chay là hy sinh thực phẩm và hy sinh luyện tập nhân đức. Ăn chay là về thực phẩm và về nhân đức nữa, nghĩa là cả thể xác và tinh thần. Mục đích ăn chay là để chúng ta làm chủ con người, tự chúng ta phải làm chủ, không sống theo bản năng tự do của mình. Khuynh hướng của chúng ta là muốn thoải mái, sống theo ý thích. Ăn chay là cơ hội để chúng ta làm chủ chính mình.

Không được phép giải thích ăn chay theo kiểu: sáng ăn sơ sơ, thay vì sáng ăn phở, còn trưa ăn no, tối ăn vừa vừa. Giải thích như vậy là tính toán, không có văn bản nào của Giáo Hội dạy như thế. Ăn chay chúng ta phải thấy thèm và đói, đó là kết quả của việc ăn chay, chúng ta phải vượt qua cái thèm và đói đó.

Kiêng thịt: Khi kiêng thịt nghĩa là chúng ta tránh tình trạng mang tính lễ hội và thoả mãn bản thân. Thịt là bởi trong truyền thống chúng ta ăn mừng, vui tươi. Hai ngày thứ tư lễ tro và thứ sáu tuần thánh là hai ngày sám hối, nên chúng ta kiêng thịt, tức là kiêng tính lễ hội, thoả mãn bản thân.

Có người hỏi: Con không ăn nhậu, lễ hội. Vậy thứ sáu tuần thánh con ăn thịt được không?  Nói như vậy là nguỵ biện, tức là mục đích truyền thống là như vậy, nhưng khi không ăn thịt vào 2 ngày đó là mình không sống với Hội Thánh, tức là sống mầu nhiệm hiệp thông. Mọi người cùng cố gắng hy sinh không ăn thịt, mình ăn thịt là trêu ngươi,gây cớ vấp phạm. Đây là truyền thống của Giáo Hội. Nhưng nếu người nào ăn chay và kiêng thịt mà bác sĩ thầy thuốc nói rằng : buộc phải dùng thịt vì sự sống và sức khoẻ thì cứ ăn bình thường.

Ăn cá thì sao? Chúng ta ăn cá, ăn tôm như tôm hoàng đế thì cũng sai. Đó là ta thoả mãn. Mục đích là chúng ta thanh luyện tâm hồn, biểu lộ lòng thống hối ăn năn của chúng ta với Chúa.

Kết thúc phần thuyết trình đề tài của Lm Vinh sơn vào lúc 9g30. Sau đó cộng đoàn hành hương nghỉ đôi chút và đến với giờ khấn Thánh Vincente.

4- Thánh lễ Tro

Tiếp đến là thánh lễ hành hương- hôm nay là thứ tư Lễ tro, khai mạc Mùa Chay.

Lm  Vinh Sơn qua bài Tin Mừng theo Thánh Mátthêu(Mt 6,1-6.16-18), giáo huấn của Chúa Giêsu về 3 hoạt động: bố thí, cầu nguyện và ăn chay. 3 việc làm cụ thể này là 3 hoạt động của Mùa Chay. Người tín hữu trong suốt lịch sử Giáo Hội đã làm. Đây là cái kiềng ba chân của đời sống Kitô hữu.

Ăn chay là làm chủ con người mình, chứ đừng cãi nhau là ăn món này được món kia không, ăn mấy bát. Ăn chay là chúng ta làm chủ mình, để chúng ta hướng đến anh em, không sống cho mình, nhưng là sống cho anh em, vì tình yêu thương bác ái. Chúng ta có khuynh hướng qui về mình, không quan tâm đến người khác.

 Mùa Chay là chúng ta sống tình bác ái. Thiên Chúa là tình yêu. Thiên Chúa biểu lộ tình yêu của Ngài cho chúng ta. Chúng ta sống tình yêu như Thiên Chúa, đó là chúng ta thoát ra khỏi mình, để đến với anh chị em. Chúng ta cần có ơn Chúa để sống với người khác, thì việc cầu nguyện cho chúng ta thêm sức mạnh.

Xin cho chúng ta qua việc hành hương này, chúng ta tìm đến với Chúa, cần sức mạnh của Chúa qua cầu nguyện, nhờ đó chúng ta sống tình bái ái yêu thương nhau. Khi xức tro chúng ta ý thức mình là mỏng manh yếu đuối, luôn cần đến ơn Chúa.

Sau bài giảng là nghi thức làm phép và xức tro. Thánh lễ được tiếp tục với phần Phụng Vụ Thánh Thể và kết thúc lúc 11g.

Xin Thánh Vincente chuyển cầu cho chúng ta sống tinh thần sám hối để trở về với Chúa, thực thi  tình bác ái với anh em.

 Bài viết : Martinô Lê Hoàng Vũ

Hình ảnh : Giuse Đinh Đồng Dũng